SPADKI - księga czwarta kodeksu cywilnego
Spadek to nic innego jak prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.
Aby można było mówić o spadku - o tym czy dane prawo lub obowiązek wchodzi w skład spadku - muszą spełniać cztery kryteria, mianowicie:
- muszą mieć charakter cywilnoprawny,
- muszą mieć charakter majątkowy,
- nie mogą być ściśle związane z osoba zmarłego,
- nie przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego czy są one spadkobiercami.
W prawie spadkowym osoba zmarła określana jest mianem spadkodawcy, jej następni prawni na wypadek śmierci to spadkobiercy, zaś prawa i obowiązki zmarłego tworzą spadek (o czym była mowa powyżej).
Należy pamiętać, że nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Spadek to inaczej aktywa i pasywa - inaczej długi, które obciążają spadek.
Do długów spadkowych należą przede wszystkim:
- koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku,
- koszty postępowania spadkowego,
- obowiązek zaspokojenia roszczeń o zachowek oraz obowiązek wykonania zapisów zwykłych i poleceń,
- jak również inne obowiązki przewidziane w przepisach księgi czwartej kodeksu cywilnego.
Powyżej wskazane koszty należy zawsze odliczyć od całości spadku.
Następstwo prawne po osobie zmarłej, inaczej zwane dziedziczeniem ( sukcesją ) ma charakter sukcesji uniwersalnej, jest to następstwo pod tytułem ogólnym. Spadkobierca na mocy jednego zdarzenia, jakim jest otwarcie spadku wstępuje w ogół praw i obowiązków osobie zmarłej ( spadkodawcy) bez potrzeby podejmowania ze swej strony dodatkowych czynności może stać się spadkobiercą. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Ważne: do spraw spadkowych stosuje się prawo obowiązujące w chwili śmierci spadkodawcy.